İlk bir senenin verdiği tatlı yorgunluğu üzerinizden atmaya çalışırken, çocuğunuzun daha hareketli olmaya başladığı ve en çok “bu ne?” sorusunu sorduğu, bazen sırf sizin ilginizi çekmek için huysuzluk yaptığı ve bütün gün değişik oyunlarla kendini eğlendirdiği yeni bir döneme girdiniz. Bu dönemle birlikte, çocuğunuzun besinsel ihtiyaçlarının da değiştiğini biliyorsunuz. Peki, büyüme ve gelişmesinin devam edebilmesi için bu dönemde beslenmesi ile ilgili hangi konulara dikkat etmelisiniz?
Telaşlanmayın… Bu dönemde çocuklar daha yavaş büyür ve yemek konusunda daha mızmız olabilirler. Eğer günlük besin gereksinimlerini karşılarsanız ve bazı püf noktalarına dikkat ederseniz çocuğunuz yaşına uygun bir şekilde büyümeye devam edecektir.
Çocuğa baskı yapmayın… Bu dönemde çocukların iştahı ve besin tüketimi sabit olmayabilir. Bir gün az, bir gün çok besin tüketmeleri telaşlanılması gereken bir durum değildir. İştahı kapalı olduğu zamanlarda çocuğu yemek yemesi için zorlamak ve onunla tartışmak çocuğunuzun size karşı direnç geliştirmesi ile sonuçlanabilir.
Doğru beslenme alışkanlıkları kazanma çağı… Bu dönemde beslenmesi ile ilgili yapmanız gereken en önemli olgu, ona doğru beslenme alışkanlıkları kazandırmaktır. Çocuğunuzun bu dönemde sizi kendine örnek aldığı düşünülürse, işe kendi beslenmenizden başlamak önemli bir nokta olacaktır.
Kahvaltısız olmaz! Oyun çağı çocukları, genellikle kahvaltıda diğer öğünlere göre daha çok besin tüketirler. Kahvaltıda süt, yumurta ve peynir proteinden zengin besinlerin ve vitaminlerden zengin sebze ve meyvelerin yer alması önemlidir. Protein kaynakları yanında, bir iki dilim domates veya bir parça yeşillik tüketmesi, taze sıkılmış meyve suları içmesi yararlıdır. Tahıl grubundan da bir iki dilim ekmek olması, dengeli bir kahvaltı öğünü oluşturur.
Ara öğünlere Dikkat! Ara öğünlerde şekerli ve yağdan zengin besinlerin tüketimi, ana öğünlerde çocuğunuzun iştahsız olmasına neden olabilir.
Sürekli bir şeyler yedirmeye çalışmayın… Bazı anne/babalar çocuklarının büyümede geri kalmasından korkar veya kilosunu yetersiz bulur. Böyle bir düşünceye sahipseniz, çocuğa sürekli bir şeyler yedirmeye çalışmak yerine bir sağlık uzmanına danışarak büyümesinin değerlendirilmesini sağlayın. Ve çocuğunuza tokken bir şeyler yedirmeye çalıştığınızda, aklınıza kendinizi getirin… Siz tokken sürekli bir şeyler yemeye zorlanmak ister miydiniz?
Çocuğun beslenmesi konusunda istikrarlı olun… Sizin uygun görmediğiniz şekerli, yağlı atıştırmalık besinleri başkasının çocuğunuza yedirmeye çalışmasına engel olmaya çalışın… Bu tür besinleri ana öğünlerini bitirdikten sonra yemesine izin verebilirsiniz.
Çocuk Beslenmesi ayrı bir bilim dalıdır! Sizin için sağlıklı olan beslenme programının bazı özellikleri çocuğunuza uygun olmayabilir. Örneğin bu yaş grubu çocuklarda kepekli ekmek tüketimi önerilmemektedir. Çocuklar bizlerden nasıl farklıysa, çocuk beslenmesi de yetişkin beslenmesinden ayrı bir bilim dalıdır. Bu nedenle güvenilir kaynaklardan olmayan bilgileri (komşu, akraba, uzman olmayan kişiler vs.) çocuğunuzun beslenmesinde uygulamaya kalkışmamanız ve daha ayrıntılı bilgi edinebilmek için bir beslenme ve diyet uzmanına danışmanız daha yararlı olacaktır.
Kaç öğün beslenmeli? Üç ana öğünün yani kahvaltı, öğle ve akşam yemeklerinin düzenli olarak tüketilmesi önem taşır. Çocuğunuzun ana öğünlerde ne kadar besin tükettiğini takip ederek, ara öğünleri planlayabilirsiniz. Öğle yemeğinde yetersiz besin alan bir çocuğa öğle yemeğinden 1–2 saat sonra meyve, süt, ayran, peynirli sandviç gibi besinler verilebilir.
Hazırlama-Pişirme işlemlerine dikkat! Tamda beslenme alışkanlıkları kazanmaya başladığı bu dönemde, onu kızartma ve kavurmalardan uzak tutun. Sağlıklı hazırlama ve pişirme yöntemlerine dikkat edin. Bu sadece çocuğunuzun değil, tüm ailenin sağlığı açısından önemlidir.
Her gün 2 kupa süt! Süt, çocuğunuzun kemik gelişimi için önemli rol oynar. Ayrıca iyi bir protein kaynağıdır. Her gün 500 ml süt içmesi yeterlidir. Daha fazla süt tüketen çocukların katı besinleri yani öğün tüketimleri azalır. Çocuğunuza bu dönemde yağsız veya yarım yağlı süt vermek yerine, tam yağlı sütleri tercih etmelisiniz.
Her çocuk ayrıdır! Çocuğunuzun besin tüketimini başka çocuklarla kıyaslamayın. Bu aile içinde en sık yapılan hatadır. Çocuklar nasıl birbirinden ayrı ise, besin tüketimleri de birbirinden ayrı olacaktır. Çocuğun beslenme programı kendine özel olmalıdır. Optimal büyüme ve gelişme için optimal bir beslenme programı şarttır. Bir diyetisyenden çocuğunuza en uygun beslenme programını öğrenebilirsiniz.
REFERANSLAR
1)Elmacıoğlu F. (2005) Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Beslenme, Klinik Çocuk Forumu, Mayıs-Haziran sayısı
2)Köksal G. (2000) Çocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi, Hatiboğlu Yayınevi, Ankara
3)Nutrition Society (2005) Clinical Nutrition, Blackwell Science, Oxford