Görevleri: Vücudumuzda bulunan çinko, karaciğerde, kemiklerde, epitelyum dokuda, pankreas ve böbreklerde bulunur.
-Büyüme ve gelişmede rolü vardır.
-Üreme sistemi ile ilgili görevleri vardır.
-Birçok enzimin yapısında bulunur.
-Nükleik asit (DNA ve RNA) sentezinde rol alır.
-Karbonhidrat ve protein metabolizmasında görev alır.
-Kemikte yeterli kalsiyum birikimini sağlar.
-Gözlerin karanlığa alışmasında görevi vardır.
-Vücudu serbest radikallere karşı korumaktadır.
-İnsülin hormonunun yapısında yer alır.
-Bağışıklığın sağlanmasında önemli role sahiptir.
Yetersizliği: Diyetle yetersiz alımının yanı sıra, fazla alkol tüketimi, karaciğer ve böbrek hastalıkları gibi durumlarda da yetersizliğine rastlanabilinir. Çinko yetersizliği çocuklarda, büyüme ve gelişme geriliğine, cinsiyet gelişiminde geriliğe neden olur. Yetersizliği, cildin kurumasına, saçların güçsüz ve kırılgan olmasına, kelliğe, yara iyileşmesinde gecikmeye ve gece körlüğüne neden olabilir. Bu bireylerde tat almada bozukluk oluşmasına bağlı olarak iştahsızlık gözlenir. Vücut, enfeksiyonlara duyarlı hale gelir.
Fazla Alımı: Gereğinden fazla çinko alımı bulantı, kusma ve ishal gibi sindirim sistemi bozukluklarına neden olabilir. Yüksek miktarlarda alımı zehirlenmeye yol açar ve bu durumda böbrek yetmezliği ve pankreas bozukluklarına yol açabilir.
Kaynakları: Çinko, hayvansal besin kaynaklarında bitkisel besin kaynaklarına göre daha fazla miktarda bulunur. Çinko mineralinin en zengin kaynakları; kabuklu deniz ürünleri, et, tavuk, balık ve süttür. Diğer kaynaklar, peynir, tam taneli tahıllar ve kurubaklagillerdir. Yağlı tohumlarda bakır içerir. Çeşitli besinlerin çinko içeriklerini aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.
Vücutta Biyoyararlılığını Arttıran ve Azaltan Durumlar: Aşırı miktarlarda posa tüketimi, diyette yer alan diğer bazı minerallerin aşırı miktarda ve dengesiz yer alması ve diyette kadminyum mineralinin bulunması durumunda çinkonun yararlılığı azalır. Pankreas yetmezliğinde de çinkonun emilimi azalmaktadır. Proteinden zengin bir diyet, çinkonun vücutta kullanımını olumlu etkilemektedir.
REFERANSLAR
1)Duyff RL. Çeviri Ed: Prof. Dr. H. Tanju BESLER, Prof. Dr. Sevinç YÜCECAN, Prof. Dr. Gülden PEKCAN, Dr. Berat NURSAL TOSUN, Amerika Diyetisyenler Derneği’nin GELİŞTİRİLMİŞ BESİN ve BESLENME REHBERİ, John Wiley&Sons, Inc. (İzniyle Dora Ticaret ve Gıda Sanayi A.Ş), New Jersey.
2)Köksal G. (2000) Çocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi, Hatiboğlu Yayınları, Ankara
3)Nutrition Society (2005) Clinical Nutrition, Blackwell Science, Oxford
4)Ralph A. (1993) Human Nutrition and dietetics, Churchill Livingstone, Edinburgh