Gebelik döneminde, anne adayının beslenme düzeninin bütün ayrıntılarına dikkat etmesi gerekir. Çünkü gebelik döneminde beslenme hem bebeğin anne karnında sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için gereklidir hem de anne adayının gebelik sürecinde reflü, kabızlık, hipertansiyon ve gebelik diyabetinden korunmasına yardımcı olur.
Beslenme düzeni içerisindeki en önemli konulardan biri de ara öğünlerdir. Anne adayının gün içerisinde 3-4 saatten uzun aç kalmayacak şekilde beslenmesi; hem kan şekerinin dengeli olması hem de bebeğin yeterli beslenmesi açısından önem taşır.
Gebelik döneminde, değişen hormon dengesine bağlı olarak iştah düzeyinde de değişiklikler olabilir. Gebelik döneminde artış gösteren hormonlar genelde iştah düzeyinin artmasına neden olur. Bu nedenle anne adayının iştahını kontrol etmesi gerekir. Yoksa yüksek düzeyde kilo alımı gerçekleşebilir. Gebelik döneminde gereğinden fazla kilo alımı; 3. Trimester adı verilen son 3 ay içerisinde anne adayında tansiyon sorunlarının, gebelik şekerinin, reflünün, eklemsi adı verilen anne adayı ve bebeğin sağlığını tehdit eden sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına ve doğumun güçleşmesine neden olabilir. Dünyada sözü geçen sağlık otoritelerine göre; gebeliğe obez olarak başlayan anne adaylarının gebelik sürecinde toplam 6-8 kg arasında alması, gebeliğe sağlıklı kilo aralığında başlayan anne adayının ise gebelik sürecinde toplam 10-12 kg arasında alması sağlıklıdır. Bu nedenle bu süreçte ana öğünler kadar ara öğünlerinde beslenme açısından kalitesi, kalori ve besin öğesi içeriği önem taşır.
GEBELİK DÖNEMİNDE TUTARLI ARA ÖĞÜN SEÇENEKLERİ
– 1 su bardağı süt veya yoğurt veya ayran (110 kalori)
– 1 dilim ekmek üzerine sürülmüş beyaz peynir (140 kalori)
– 1 dilim ekmek ve peynirli salata (210 kalori)
– 2 adet grisini ve 1 kutu ayran (180 kalori)
– ½ simit ve 1 kutu ayran (250 kalori)
– 1 adet tam tahıllı ekmeğe yağsız tost (210 kalori)
– 1 porsiyon meyve (60 kalori)
– 5-6 adet kuru kayısı veya 1 avuç kuru yaban mersini (60 kalori)
– 1 yumurta ile yağsız omlet ve 1 dilim ekmek (140 kalori)
GEBELİK DÖNEMİNDE TÜKETİLEBİLECEK SAĞLIKLI ARA ÖĞÜNLER
Sütlü tatlı: Gebelik döneminde kalsiyum, fosfor, hayvansal kaynaklı protein, B12 vitamini ve riboflavin açısından zengin olan sütlü tatlıların tüketilmesi uygundur. Bir kase sütlü tatlı için, gebenin beslenme düzeninden 1 su bardağı süt ve 1 dilim ekmek azaltması uygun olacaktır.
Pastörize dondurma: Eğer gebenin gebelik şekeri gibi bir problemi yok ise dondurma gebe için sağlıklı kabul edilebilecek tatlılardandır. Fakat gebenin pastörize sütten yapılmış dondurma tüketmesi gerekir. 2 top sade veya meyveli dondurma yaklaşık 1 su bardağı süte yakın kalsiyum ve fosfor içerir. Külah veya kâğıt helva arasında dondurma tüketiliyorsa, beslenme düzeninden bir dilim ekmek eksiltmek uygun olacaktır.
Kraker: Gebeler ara öğünlerinde eğer yüksek tansiyon sorunu yaşamıyorlar ise tuzlu krakerleri ve eğer demir yetersizliği anemisi yoksa kepekli krakerleri tercih edebilirler. Krakerin yanına yoğurt, ayran veya peynir tüketmek, tokluk süresinin uzamasına yardımcı olmakla birlikte bulantısı olan gebelerin bulantılarının azalmasına yardımcı olacaktır.
Kuruyemişler: Fındık, badem ve ceviz gibi kuruyemişler; E vitamini, magnezyum, bitkisel protein ve omega-3 yağ asitleri açısından zengindir. Gebeler, günde 1 avuç badem, fındık ve ceviz karışımı tüketebilir. Yüksek tansiyon ve ödem sorunu olan gebelerin kavrulmamış kuruyemişleri tercih etmeleri daha sağlıklıdır.
Tahıl barlar: Tatlandırıcı içermeyen tam tahıllı- kuruyemişli barlar da gebelerin tüketebileceği sağlıklı alternatiflerdendir. Tam tahıllar, B vitaminlerinden zengin olmalarının yanı sıra yavaş sindirildiklerinden ötürü daha uzun süre tokluk sağlarlar.
Meyveli yoğurtlar: Tatlı ihtiyacı hisseden anne adaylarının tercih edebileceği atıştırmalık alternatiflerinden biridir. Kalsiyum, fosfor, riboflavin ve protein açısından zengindir. Gebelik diyabeti yaşayan anne adaylarının, şekersiz olanları tercih etmeleri ya da kendi meyveli yoğurtlarını hazırlamaları daha sağlıklı olur.
Müsli ve yulaf ezmesi: Yulaf ezmesi ve müsli çeşitleri de, yoğun lif içerikleri ve bu nedenle daha uzun süre tokluk sağlamaları nedeniyle gebeler için uygun atıştırmalıklardır. Süt, yoğurt, dondurma veya meyveli yoğurt ile karıştırılıp tüketilebileceği gibi, bal ile karıştırılıp fırında pişirilerek doğal müsli barlar halinde tüketilebilir.
Serkan TUTAR
Uzm. Diyetisyen ve NLP Uzmanı
TUTAR’LI DİYET Beslenme Danışmanlık ve Yaşam Koçluğu